Pinagmulan ng kaisipang kolonyal ng mga pilipino

Halaw sa sanaysay Ningning at liwanag ni Emilio Jacinto 

Sa pamahalaang kolonyal na itinatag ng mga Espanyol sa Pilipinas, ang gobernador-heneral ang pinakamakapangyarihan sa lahat. Bilang pinakamataas na pinuno, siya ay tagapagpaganap ng pamahalaan, tagapagpatupad sa batas, tagapagdinig ng kaso at tagapagpairal ng katarungan. Ilan pa sa mga namumuno sa atin noong panahong iyon ay ang mga alcalde mayor, gobernadorcillo at iba pa. Ang kanilang ningning na umakit sa atin ay ang paniniwala nating sila ay lubhang makapangyarihan at nararapat igalang sapagkat lubos silang may kakayahan na pamunuan ang ating bansa.

Subalit bilang pinakamakapangyarihang opisyal sa bansa, may mga pagkakataong inaabuso ng gobernador-heneral ang kanyang kapangyarihan. May mekanismo ang hari ng Espanya na maiwasto ito. May tinatawag na visitador na tagapasiyasat ng katiwaliang ginagawa ng gobernador-heneral. Ipinadadala siya sa Pilipinas upang tingnan kung maayos ang pamamahala ng mga opisyal ng kolonya. Hindi lamang gobernador-heneral ang kanyang sinisiyasat kundi maging ang iba pang mababang opisyal ng gobyerno. Nagpapakita lamang ito na may katiwalaan talagang nangyayari sa ating bansa noong panahon ng mga mananakop kaya kinakailangang siyasatin ang mga namumuno sa pamahalaan. Ito ang liwanag na tinutukoy ng may-akda sa sanaysay.Isa pa sa makapangyarihan noong mga panahon ng Espanyol ay ang mga prayle. Ang mga prayle ay nag-aral ng katutubong wika upang maipakilala nila ang Kristiyanismo sa mga Pilipino. Itinuro nila sa mga Pilipino ang mga doktrina at ritwal ng Kristiyanismo gaya ng pagsisimba, pagdarasal at pagbabasa ng Bibliya. Ito ang ningning na ating namalas sa kanila.

Subalit sa kabilang banda, hindi nila itinuro ang wikang Espanyol sa kagustuhang mapanatiling magkaiba ang wika ng mananakop at ng sinakop. Iniwasan din ng mga prayle ang pagkatuto ng isang wika ng mga Pilipino na maaaring magbunsod sa pagkakaroon ng pagkakaisa. Lubos silang iginagalang at kinatatakutan ng mga katutubo. Nagmamay-ari sila ng malawak na lupain na napasakamay nila sa pamamagitan ng donasyon, abuloy, pagbili nito o sa ilang kaso ng pangangamkam. Ito ang liwanag na ating masasalamin mula sa sanaysay.

 Batay sa mga pangyayaring ito, masasabi  na tumpak ang sinabi ni Emilio Jacinto na ang ningning ay nakasisilaw, nakasisira ng paningin at maraya. Narito ang mga linya sa sanaysay na tumutukoy sa mga tunay na pangyayari noong panahon ng mga Espanyol:

“Sa katunayan ng masamang naugalian: Nagdaraan ang isang karwaheng maningning na hinihila ng kabayong matulin. Tayo’y magpupugay at ang isasaloob ay mahal na tao ang nakalulan. Datapwat marahil naman ay isang magnanakaw; marahil sa ilalim ng kanyang ipinatatanghal na kamahalan at mga hiyas na tinataglay ay nagtatago ang isang pusong sukaban.”

“Ito na nga ang dahilan na kung kaya ang mga loob na inaakay ng kapalaluan at ng kasakiman ay nagpupumilit na lumitaw na maningning, lalong lalo na nga ang mga hari at mga Pinuno na pinagkatiwalaan ng sa ikagiginhawa ng kanilang mga kampon, at walang ibang nasa kundi ang mamalagi sa kapangyarihan sukdulang ikainis at ikamatay ng Bayan na nagbigay sa kanila ng kapangyarihang ito.”

Sa kasalukuyan ay masasaksihan natin ito sa ngayon. Tunay na iba ang pagtingin natin sa mga taong nakasakay sa magagarang mga sasakyan. Halos humanga tayo sa mga taong nagmamay-ari nito gayong hindi naman natin tunay na kilala ang pagkatao nila. Lubhang tumitingin tayo sa panlabas na anyo, katangian o pagmamay-ari ng isang tao.

 Narito naman ang aking paliwanag sa sinabi ng may-akda na “Ay! Sa ating pag-uga-ugali ay lubhang nangapit ang pagsamba sa ningning at pagtakwil sa liwanag.” at “Tayo’y mapagsampalataya sa ningning; huwag nating pagtakhan na ang ibig mabuhay sa dugo ng ating mga ugat ay magbalatkayo ng maningning.” Sapagkat masyadong nasilaw ang mga Pilipino sa ningning ng mga Espanyol, narito ang masasamang bunga na masasabi kong masasaksihan pa rin natin mapasahanggang ngayon:

a. Marami ang nakalimot sa kulturang kinagisnan. Sa pananaw ng mga Espanyol, hindi sibilisado ang mga Pilipino nang ang mga ito ay sakupin nila. Samakatuwid, pinilit nilang burahin ang anumang mayroon ang mga Pilipino at ipalaganap ang kulturang Espanyol. Mula sa pananamit, gawi, kilos at pag-iisip, ang kulturang Espanyol ang ginawang pamantayan. Simple lamang noon ang buhay ng mga katutubo. Simple lamang ang paraan ng kanilang pagkain. Nakakamay lamang sila noon at sa dahon ng saging lamang kumakain. Subalit nang dumating ang mga banyaga, itinuro nila sa atin ang kanilang iba’t ibang kultura gaya ng paggamit ng mga plato, kutsara, tinidor at maging ang iba’t ibang putaheng kanilang kinakain.

b. Mababa ang naging pagtingin ng mga Pilipino sa sarili nilang kultura. Ang mababang pagtingin na ito ay mababanaag sa mababang pananaw sa mga katutubong Pilipino na nanatiling tapat sa sariling kinagisnang kultura. Iminulat ng mga Espanyol sa mga Pilipino na ang Kristiyano at ang yumakap ng kulturang Espanyol ay sibilisado. Samantala, ayon sa mga Espanyol, ang nanatiling tapat sa sariling kultura ay patuloy na sumasamba sa mga anito at diwata at hindi sibilisado.

c. Maiuugat dito ang kaisipang kolonyal na mababakas pa rin hanggang sa kasalukuyan. Dahil iminulat ng mga Espanyol sa mga Pilipino na ang kultura nila ay superyor, nabuo sa isipan ng maraming Pilipino na ito ang pamantayan na dapat pamarisan. Pinahalagahan ng mga Pilipino ang kultura ng nanakop sa kanila nang higit sa sariling kultura. Ito ang kaisipang kolonyal na nagpatuloy sa panahon ng mga Amerikano. Hanggang ngayon ay bakas pa rin ang pananaw na ito sa maraming mga Pilipino.

At sa huling linya ng may-akda, “Ay, Ang Anak ng Bayan, ang kapatid ko, ay matututo kaya na kumuhang halimbawa at lakas sa pinagdaaanang mga hirap at binatang mga kaapihan?” tinatawagan naman niya ng pansin ang kanyang mga kababayan na kumilos at tingnan ang liwanag upang hindi na muling mangyari ang kaapihang naranasan at magising sila sa katotohanan.

Ang sanaysay ni Emilio Jacinto na Ang Ningning at ang Liwanag ay nagpapakita ng katotohanang sinapit ng mga Pilipino sa kamay ng mga Espanyol. Ipinakikita nito na madali tayong naakit sa kanilang layunin at tunay tayong nahumaling na nararapat igalang ang kanilang kapangyarihan bilang mananakop. Hindi natin lubusang tiningnan ang kanilang motibo at ang mga katotohanang naganap sa kanilang pamamahala sa atin.  Ang pagkaakit natin sa ningning na ito at ang pagkabulag natin sa liwanag ay nagdulot ng masamang bunga sa ating mga Pilipino na masasaksihan pa rin natin hanggang ngayon.

Release | Support the workers of NXP! Global Day of Action - May 26

Posted : 21/05/2014

Photo by IMA

Release | Support the workers of NXP! Global Day of Action - May 26

Dear Friends at KMU International and NXP workers!

 

This is just to let you know that the international delegates who attended the recent counter-event to the GMFD in Stockholm, Sweden, held May 13-15, 2014, organized by the International MIgrants Alliance (IMA), signed and endorsed the support statement to the workers of NXP, and support the NXP workers' demands namely: Reinstate the 24 laid-off workers! Resume negotiations for a CBA in NXP! Implement a significant wage hike! Regularize contractual workers!

 

Among those who signed and endorsed the statement supporting the NXP workers are Ms. Eni Lestari from Hongkong, chairperson of the IMA, Ms. Luz Jaramillo from Italy, chairperson of IMA Europe section, and member of the IMA-International Coordinating Body, and Mr. Garry Martinez, chairperson of Migrante International and IMA-ICB member.

 

The Stockholm counter-event was held to further expose the myth on migration for development being peddled by the GFMD and to push forward the people's alternative agenda to the UN Millenium Development Goals (MDG) of government, states and big business.

 

The international delegates came from Austria, Bangladesh, Indonesia, Hongkong, Senegal, Germany, Netherlands, Italy, Denmark, UK, Philippines, Taiwan and Sweden.  

 

The IMA Europe secretariat will release a communique soon on the results of the successful counter-event.

 

Grace Punongbayan

IMA Europe Secretariat

mig_europe@yahoo.com

Excerps from SA MGA KABABAYAN by Emilio Jacinto

posted: Belarmino Dabalos Saguing
16/05/2014

Bahagi ng SA MGA KABABAYAN
ni Emilio Jacinto

Sa dulo ng tatlong dantaon ng pagkaalipin..., walang natamo ang ating bayan kundi maghimutok at manghingi ng kaunting lingap at kaunting habag; ngunit sinagot nila ang ating mga hibik sa pamamagitan ng pagpapatapon at pagpipiit. Sa loob ng sunod-sunod na pitong taon, ang La Solidaridad ay nagkusang ibigay ang sarili at ubusin ang mga lakas nito upang makamit, hindi ang lahat ng nararapat nilang ipagkaloob, kundi yaong mga bagay lamang na dapat sumaatin sang-ayon sa katwiran. At ano ang naging bunga ng ating mga pagpapakasakit at ng ating matapat na pananalig? Pandaraya, pag-upasala, kamatayan at kapaitan.


Ngayon, pagkatapos mapagal sa pagtataas ang ating kamay sa pagsusumamo, natagpuan na natin sa wakas ang ating sarili; unti-unti ang mga tinig natin ay pinanawan ng himig ng hinagpis dahil sa walang-humpay na pagmamakaawa; ngayon... itinataas natin ang ating ulo na malaong naugali sa pagyuko, at sinasapian tayo ng lakas dahil sa matibay na pag-asa na dulot sa atin ng katwiran at kadakilaan ng ating layon... Masasabi natin sa kanila nang buong karahasan na ang pagtawag na "Inang Espanya" ay wala kundi isang munting pagpaparangal lamang, na hindi ito dapat iwangki sa kapirasong damit o basahan na kinatatanikalaan nito, na nahihilahod sa lupa; na walang gayong ina at walang gayong anak; na may isang lahi lamang na nagnanakaw, isang bayan na tumataba sa hindi nito pag-aari, at may isang bayan na napapagal nang manatili hindi lamang sa kapabayaan kundi sa kadayukdukan; na wala tayong dapat pagtiwalaan kundi ang ating sariling kapangyarihan at sa pagtatanggol ng ating sarili.

###

Knowing the Supremo better

Belarmino Dabalos Saguing
Rome, Italy 16/05/2014

Andres Bonifacio's only existing portrait believed to have been taken on his wedding day

The Supremo was not the penniless, unschooled guy many Filipinos believed.He was, in fact of a middle class family and worked as controller in a German warehouse in Tondo, Manila.

Mention “Andres Bonifacio” and most people, students even, will imagine a man in his early thirties wearing camisa de chino and red shorts. However, history reveals that Bonifacio’s only existing photograph is the one in which he wears a coat and tie.

According to historian Ambeth Ocampo, it is believed that Bonifacio only rented his middle-class attire for the studio portrait. Others suggest that the now faded photograph was taken on his wedding day.

How well do you know Andres Bonifacio?

Rome, 16/05/2014

The life and death of Andres Bonifacio were filled with tragedy as well as mystery. Sadly, for most Filipinos, the Great Plebeian is nothing more than a face etched in our coins or an eponymous hero behind Fort Bonifacio. 

So how well do we really know our national heroes beyond our boring history class? In the case of Bonifacio, do we know anything about this revolutionary leader besides being the founder of Katipunan?

(Image source: Prof. Michael “Xiao” Chua)

Contrary to the teachings in our school, Andres Bonifacio was not formally executed, he was actually murdered.

Accused of treason, Andres and his brother, Procopio Bonifacio, were sentenced to die in the hands of Aguinaldo’s men. On May 10, 1897, the execution team led by Lazaro Macapagal brought the Bonifacio brothers to the bushy mountain of Maragondon. There, several gunshots instantly killed the two–at least, according to orthodox interpretations.

And then came Gen. Guillermo Masangkay. According to his accounts, one of Macapagal’s men admitted that while Procopio was shot to death, Andres was stabbed using a bolo (large Filipino machete). In 1918, skeletal remains–allegedly of Andres Bonifacio–were exhumed in Maragondon.

 It included a fractured skull which supported Masangkay’s version of story.

The “death by bolo” theory has long been supported by several historians as well as the hero’s great-great-grandnephew himself, Atty. Gary Bonifacio.

Mga kasinungalingan tungkol kay Andres Bonifacio - 1

Posted by Makabayan Supremo
Rome, Italy 11/05/2014

Si Supremo Andres Bonifacio y de Castro, ang tunay na Unang Pangulo ng bayang Pilipinas/Tagalog/Maharlika/Taga-Ilog. Subalit bakit ba tila napakarami ang hindi tunay na nakakakilala sa kanya, o maling-mali ang kaalaman ukol sa kanyang pagkatao at mga ginawa, at ginawa sa kanya noong huling buwan ng kanyang buhay? Sa panahon niya ay may mga nagkalat ng paninirang propaganda ukol sa Supremo subalit hindi ba dapat na naiwasto na ang mga kasinungalingang iyon sa ngayon? Ang nangyari pa nga ay lumawak pa ang mga paninira na tila ba buhay at kumikilos pa ang mga kagaya ni Daniel Tirona ng Magdalo...

Lampas isang siglo na mula nang kanyang itatag, sampu ng iba pang mga dakilang nagtaguyod, ang samahang naghanda ng paglaban para sa kalayaan at bumuo ng Pamahalaang Himagsikan, ang Kataastaasang Kagalanggalangang Katipunan nang manga Anak nang Bayan o KKK. Matagal nang nalimbag ang mga sulatin ng tatlo sa mga patas at mas mapapagkatiwalaang mga "primary sources" ukol sa Katipunan at sa Supremo--mula kay Hen. Santiago Alvarez, at Gat Apolinario Mabini, at sa limitadong antas, kay  Hen. Artemio Ricarte. Nailabas na rin ang mga sulat ni Bonifacio kay Gat Emilio Jacinto na nagbubunyag ng mga sigalot sa pagitan ng sangguniang Magdiwang at Magdalo sa Kabite. Subalit bakit namamayagpag ang mga maling kaalaman ukol sa Supremo sa ating sistemang pangedukasyon at mainstream na media.

Ang mga maling kwentong ito ukol kay Supremo ay nakahalo sa mga iba pang kaalaman ukol sa kanya at madalas pa nga ay mas nangingibabaw dahil mukhang hawak ng mga kontra-Bonifacio ang mga ahensyang pangkaalaman--ang edukasyon at ang media. Ayon sa historyador na si Prop. Michael Charlestone Chua, "mga pwersang panlipunan na ayaw maituro ang mga aral nina Bonifacio at ng Katipunan." Pinakamainam ngang paraan para mabara ang pagpapahalaga sa Katipunan ay siraan ang pangunahing nagtaguyod at nagpalakad nito. Anu-ano ba itong tinutukoy kong pangit na propaganda ukol sa Supremo? Narito ang mga pangunahing maling kaalaman na masasabing nakakapanggigil dahil sa sobrang pagkataliwas o paninira nito sa pagkatao at naging buhay ni Bonifacio.

1.   Wala raw pinag-aralan o mahina daw ang ulo ni Supremo.

Mukhang walang sariling mga bait ang naniniwala dito dahil may mangmang bang 1.) nakapagtatag at nakapagpalakas ng tagong samahan sa ilalim ng mapanikil na kolonyal na pamahalaan, at 2.) nakapagbasa ng mga librong nasa ibang wika (Les Miserables at Biography of American Presidents)? Bukod pa sa kanyang magagandang makabayang sulatin tulad ng Pag-Ibig Sa Tinubuang Lupa, Dekalogo, Dapat Mabatid ng Mga Tagalog, atbp.  Talas ng isip sa pagplaplano at mga taktika upang ma-utakan o ma "outwit" ang kalaban ang ginamit ni Bonifacio. Sila ngang mga nagsasabi nito baka sa barangay lang nila magtatag ng panghimagsikang samahan ay huli na agad sila.:)

Kailangang banggitin na kung ihambing si Bonifacio kay Hen. Emilio Aguinaldo y Famy ay akala mo 'no read, no write' ang una at nakatapos ang huli. Ang katotohanan ay medyo nakakagulat sa mga nauto ng pwersang dilaw sa kasaysayan at media: self-educated ang Supremo at nakatuntong lamang sa high school itong si Aguinaldo.

Mas marunong pa nga pagdating sa mataas na kaalamang pangpamahalaan itong si Bonifacio kaysa kay Aguinaldo. Kitang-kita ang kamangmangan ni Aguinaldo pagdating sa usapang pamahalaan noong "Republika ng Biak na Bato" na itinatag nito bago tinalikuran ang Himagsikan at tumakbo sa Hong Kong (hanggang makipagusap sa mga Amerikano). Ang Saligang Batas ng Biak na Bato ay halos buong-buong kinuha sa Konstitusyon ng Cuba--99.9% plagiarized, ika nga. Nakakahiya. Ihambing ito sa ginawang pagtutol ni Bonifacio sa Saligang Batas na inihain ni Hen. Edilberto Evangelista sa kanya noong bandang Disyembre 1896. Batay sa sinulat ni Hen. Alvarez, tinanggihan ni Bonifacio na gamitin ang konstitusyon para sa pamahalaang Katipunan dahil nakita niyang malapit ito sa gawa ng Kastilang si Antonio Maura.

Sabi nga ni Mabini, si Bonifacio ay isang "sagacious" na pinuno at "had no less schooling than any of those elected in the aforesaid assembly."  Tinutumbok dito ni Mabini ang kontrobersyal na Tejeros Convention kung saan nakaikot ang hindi lang isang malaking kasinungalingan ukol kay Bonifacio.

Ang pamana ni Aguinaldo sa mga Pilipino

Ang katotohanan, si Aguinaldo ang unang pangulo ng Pilipinas na humalik sa sapatos ng Kano. Siya rin ang ama ng Extra-Judicial Killings bilang pamamaraan upang manatili sa kapangyarihan. Mga katotohanang makikita pa rin hangga ngayon. Ang politika ni Bonifacio ay higit na mataas sa linyang politika ni Aguinaldo dahil ibinatay ito sa wagas na pagmamahal sa sariling bayan at paghahangad na ipagtanggol laban sa paniniil ng mga banyaga samantalang ipinagkanulo ni Aguinaldo sa mga Kano ang soberanya ng bansa bagay na nasasaksihan pa rin natin kung paano tinatalikuran ng ating mga lider ngayon ang ating soberanya bilang isang malang bansa.